Waarom ontstaan de meeste blessures bij hoge snelheid? De Curve van Viidik uitgelegd

 Blessures komen in allerlei vormen voor, maar er is een opvallend patroon: de meeste blessures gebeuren bij hoge snelheid. Dit zie je bij sporten zoals voetbal, hardlopen en Hyrox, maar ook bij auto-ongelukken en bedrijfsongevallen.

 Maar waarom is dat zo? Om dat te begrijpen, kijken we naar hoe ons lichaam omgaat met krachten en hoe het weefsel reageert op belasting. De Curve van Viidik helpt dit te verklaren.

De Curve van Viidik: Hoe ons lichaam reageert op belasting

 De Deense wetenschapper A. Viidik ontwikkelde een model dat laat zien hoe bindweefsel (zoals spieren, pezen en gewrichten) reageert op kracht. 

De curve bestaat uit drie fasen:

1.   Elastische fase – Het weefsel rekt mee en veert weer terug naar de oorspronkelijke vorm. Dit is een normale, gezonde reactie.

2.   Plastische fase – Als de belasting te hoog wordt, ontstaan kleine beschadigingen of microscheurtjes in het weefsel.

3.   Ruptuurfase – Bij nog meer kracht scheurt het weefsel volledig, zoals bij een gescheurde spier of pees.

Waarom snelheid een grote rol speelt bij blessures

 De curve van Viidik laat zien dat de snelheid waarmee kracht op het lichaam wordt uitgeoefend, bepaalt hoe groot het risico op blessures is. Dit heeft twee belangrijke redenen:

1.   Minder tijd om zich aan te passen

       •   Bij langzame bewegingen kan het lichaam de kracht beter verdelen, bijvoorbeeld door spieren te spannen en te stabiliseren.

       •   Bij snelle bewegingen, zoals een sprong of sprint, is er geen tijd om aan te passen, waardoor bepaalde plekken overbelast raken en de kans op scheuren toeneemt.

2.   Piekkrachten op kwetsbare structuren

       •   Bindweefsel (zoals pezen en ligamenten) reageert trager dan spieren. Bij een plotselinge, explosieve beweging kan een spier zich nog aanspannen, maar een pees of ligament heeft die reflex niet en kan daardoor sneller scheuren als het lichaam hier niet op getraind is.

Hoe pas je deze kennis toe in een training?

 Om blessures bij hoge snelheid te voorkomen, moet je weefsels voorbereiden op snelle krachten. Dit kun je doen door gerichte training met een progressieve opbouw.

🔹 1. Mobiliteit & flexibiliteit (warming-up)

 •   Begin met dynamische rekoefeningen zoals lunges met een rustig tempo zakken.

•   Zorg ervoor dat gewrichten goed beweeglijk zijn, vooral de enkels, knieën en heupen.

🔹 2. Excentrische krachttraining

•   Langzame, gecontroleerde oefeningen zoals squats en lunges (bv. 4 sec zakken, 1 sec omhoog). Ga hier eerst getraind in worden voordat je pas richting oefeningen gaat op snelheid.

🔹 3. Plyometrische training (leren omgaan met snelle krachten)

•   Lage impact-oefeningen zoals mini-hops en zachte landingen van een kleine sprong.

•   Gecontroleerde explosieve bewegingen zoals box jumps en sprintdrills.

•   Progressieve opbouw: Eerst lage snelheid en gecontroleerde herhalingen, daarna sneller en explosiever.

🔹 4. Neuromusculaire training (coördinatie & stabiliteit verbeteren)

•   Balans- en coretraining, zoals split squats en plank-variaties.

•   Reactietraining, waarbij de sporter snel moet reageren op een onverwachte beweging.

🔹 5. Techniek & bewegingspatronen perfectioneren

•   Zorg ervoor dat de sporter juiste landingstechnieken aanleert (bijv. knieën niet naar binnen laten vallen bij een sprong).

•   Werk aan een goede lichaamshouding bij versnellingen en afremmen.

Conclusie

Hoge snelheid is een risicofactor voor blessures omdat het lichaam minder tijd heeft om krachten goed op te vangen. De Curve van Viidik laat zien dat weefsels onder plotselinge krachten sneller beschadigd raken.

 Door een training zorgvuldig op te bouwen met mobiliteit, excentrische kracht, plyometrie en neuromusculaire controle, kun je sporters helpen blessures te voorkomen en sterker te maken voor explosieve bewegingen.

Wat een feit blijft is het doel van een persoon. Is jouw doel op snelheid gericht, zoals bij voetbal of Hyrox o.i.d.? Dan is een opbouw zeer belangrijk. Wil jij alleen wat kilo’s afvallen? Dan zou ik niet snel adviseren om richting snelheid te trainen en alleen te blijven trainen in excentrische oefeningen.